సుమతి శతక పద్యాలు 71 - 80 | sumati shataka padyas 71 - 80

71.

గడనగల మగని జూచిన
నడుగడుగున మడుగులిడుదు రతివలు ధరలో
గడునుడగు మగనిజూచిన
నడపీనుగు వచ్చేననుచ నగుదురు సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! స్త్రీలు డబ్బులు సంపాదించినంత కాలం మాత్రమే పురుషున్ని గౌరవప్రదంగా చూస్తారు. ఎప్పుడైతే పురుషులు సంపాదించటం మానేస్తారో అప్పుడు వారిని జీవచ్ఛవంలా చూస్తారు మరియు ఎగతాళి చేస్తూ తమలో తాము నవ్వుకుంటారు.

72.

పరసతుల గోష్ఠినుండైన
పురుషుడు గాంగేయుడైన భువిరని దవడున్
బరసతి సుశీలయైనను
బరుసంగతి నున్న నింద పాలగు సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! జీవితాంతం బ్రహ్మచారిగా ఉంటానని ప్రతిజ్ఞ చేసిన భీష్ముడు సైతం పరస్త్రీతో మాట్లాడితే ఆయనకు అపవాదు అంటగడతారు. అత్యుత్తమ లక్షణాలు కలిగిన స్త్రీయైనా పరపురుషుడితో మాట్లాడితే ఆవిడని నిందిస్తారు.

73.

పరుణాత్మ దలచుసతి విడు,

మరుమాటలు పలుకు సుతుల మన్నింపకుమీ,
వెర పెరుగని భటు నేలకు
తరచుగ సతి గవయబోకు, తగదుర సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! మరొక పురుషుని గురించి ఆలోచించే స్త్రీని వదిలివేయి. తిరిగి మాట్లాడే నీ కొడుకులను క్షమించవద్దు. నువ్వంటే భయం లేని సేవకుడిని నియమించుకోకు. నీ భార్యతో తరచు ఐక్యంగా ఉండకు.

74.

పరుల కనిష్ఠము సెప్పకు
పొరుగిండ్లకు బనులు లేక పోవకు మెపుడున్
బరుఁగలిగిన సతి గవయకు
మెరిగియు బిరుసైన హయము నెక్కకు సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! ఇతరుల ముందు అసహ్యకరమైన విషయాల గురించి మాట్లాడకు, నీకు ఏ పని లేకపోతే ఇతరుల ఇళ్లకు వెళ్లవద్దు, మరొక పురుషుడితో సంబంధం ఉన్న స్త్రీతో స్నేహం చేయవద్దు, మదమెక్కిన గుర్రంపై స్వారీ చేయవద్దు.

75.

పర్వముల సతుల గవయకు
ముర్వీశ్వరు కరుణ నమ్మి యుబ్బకు మదిలోన
గర్వింప నాలి బెంపకు
నిర్వాహము లేనిచోట నిలువకు, సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! పవిత్ర రోజులలో మహిళలతో శృంగారంలో పాల్గొనకు, పాలకుల చూపించే సానుభూతి వల్ల పొంగిపోకు. భార్య అహంకారంగా మారడానికి అనుమతించవద్దు, జీవనోపాధికి మార్గాలు లేని ప్రదేశంలో నివసించకు. 

76.

పలుదోమి సేయు విడియము
తలగడిగిననాటి నిద్ర, తరుణుల తోడన్
బొలయలుక నాటి కూటమి
వెల యింతని చెప్పరాదు వినరా సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! పళ్ళు తోముకున్నతర్వాత ఆకువక్క నమలడం, తల స్నానం చేసిన తర్వాత నిద్రపోవడం మరియు చిన్న గొడవ జరిగిన తరువాత స్త్రీతో సంభోగించటం అపరిమితమైన సుఖాన్ని ఇస్తాయి. 

77.

గుప్తము చేయుము మంత్రము
వ్యాప్తోపాయములనైన వైర్ల గెలుమి
సప్తవ్యసనముల వీడు
మాప్తుల రక్షింపు చాలు నంతియే సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! ఒక వ్యక్తి మంత్రాన్ని రహస్యంగా ఉంచాలి. రకరకాల వ్యూహాలను అనుసరించి, శత్రువును ఓడించాలి. ఏడు ఘోరమైన పాపాలను వదిలివేయాలి అదే విధంగా బంధు మిత్రులను ఎప్పుడూ రక్షించాలి.  

78.

పాలను గలసిన జలమును

బాలవిధంబుననే యుండు బరికింపంగా
బాల చవి జెరచుగావున
బాలసుడగువాని పొందు వలదుర సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! పాలను నీటిని కలిపినప్పుడు, ఆ మిశ్రమం కూడా పాలలా కనిపిస్తుంది, కానీ అది పాల రుచిని పాడు చేస్తుంది.అదే విధంగా దుష్ట వ్యక్తితో  స్నేహం నీ మంచితనాన్ని పాడు చేస్తుంది. అందువల్ల దుష్టులకి సాధ్యమైనంత దూరంగా ఉండండి.

79.

పాలసునకైన యాపద
జాలింబడి తీర్చతగదు సర్వజ్ఞునకున్
దే లగ్ని బడగ బట్టిన
మేలెరుగునె మీటుగాక మేదిని సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! ఒక తెలివైన వ్యక్తి దుర్మార్గుడి దురదృష్టాల పట్ల జాలిపడి అతడిని రక్షించటానికి వెళ్ళకూడదు.ఒక తేలు మంటలో చిక్కుకుందని, దానిని అగ్ని నుండి బయటకు తీస్తే, అది రక్షించిన వాడిని కుడుతుంది కానీ అతనికి కృతజ్ఞతలు చెప్పదు.

80.

పుత్రోత్సాహము తండ్రికి
బుత్రుడు జన్మించినపుడే పుట్టదు, జనులా
పుత్రుని గనుగొని పొగడగ
పుత్రోత్సాహంబు నాడు పొందుర సుమతీ!  - బద్దెన

భావం:- ఓ బుద్ధిమంతుడా! కొడుకు పుట్టిన వెంటనే తండ్రికి పుత్రోత్సాహం కలుగదు. ప్రజలు ఆ పుత్రుడి గొప్పతనాన్ని గుర్తించి మెచ్చుకున్నప్పుడు తండ్రికి పుత్రోత్సాహం కలుగుతుంది.